જ્યારે પણ હેલ્ધી ઈટિંગની વાત આવે છે ત્યારે આપણે વાત કરીએ છીએ ભાત કે ઘઉંમાંથી બનતી વાનગીની, પરંતુ આ બધામાં રાગી એક મહત્વનું અનાજ છે. રાગી નોન-ગ્લુટેન અને નોન-એસિડિક છે, જે તેને ગ્લુટેન, ગેસ વગેરેથી પરેશાન લોકો માટે બેસ્ટ અનાજ છે.
જ્યારે પહેલી વાર રાગી ખાવામાં આવે ત્યારે તેનો સ્વાદ ગમતો નથી પરંતુ રાગીના ફાયદા જાણ્યા પછી, તેને તમારા આહારમાં ચોક્કસપણે શામેલ કરવા માંગશો. તમે ઘણી વખત રાગીને જોઈ હશે પરંતુ તેનું સેવન કર્યું નહિ હોય. રાગીમાં પ્રોટીન, ફાઇબર, આયર્ન, કાર્બોહાઇડ્રેટ્સ, મિનરલ્સ ભરપૂર માત્રામાં હોય છે, જેના કારણે તેને સુપરફૂડ કહેવામાં આવે છે.
રાગીમાં અન્ય અનાજ કરતા ૫ થી ૩૦ ગણું વધારે કેલ્શિયમ હોય છે. નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ન્યુટ્રિશન અનુસાર, 100 ગ્રામ રાગીમાં 344 મિલિગ્રામ કેલ્શિયમ હોય છે, જે આખા દિવસની કેલ્શિયમની જરૂરિયાતને પૂર્ણ કરવા માટે સારું છે. એમ કહી શકાય કે રાગી કેલ્શિયમથી ભરપૂર છે.
રાગીમાં કેલ્શિયમ વિપુલ પ્રમાણમાં હોવાથી તે હાડકાં, દાંતને મજબૂત રાખે છે અને હાડકાને લગતી બીમારી સામે રક્ષણ આપે છે. કેલ્શિયમથી ભરપૂર હોવાના કારણે બાળકો અને ગર્ભવતી મહિલાઓ માટે રાગીખુબ જ ફાયદાકારક છે. કેલ્શિયમ ઉપરાંત રાગીના લોટમાં વિટામિન ડી પણ ભરપૂર માત્રામાં હોય છે. જો તમે સૂર્યના કિરણોમાંથી વિટામિન ડી લઈ શકતા નથી, તો તમે આહારમાં રાગીનો સમાવેશ જરૂર કરવો જોઈએ.
રાગીમાં આયર્ન વિપુલ પ્રમાણમાં હોય છે. આયર્નનું સેવન કરવાથી હિમોગ્લોબિન સુધરે છે, જેનાથી એનીમિયા થવાની શક્યતા ઘટી જાય છે. જે લોકોને એનીમિયા હોય તેમણે તેમના આહારમાં આયર્નયુક્ત આહારનું પાલન કરવું જોઈએ. આયર્નની ઉણપને પહોંચી વળવા માટે તમે રાગી કૂકીઝ અથવા રાગીની ખીર પણ ખાઈ શકો છો. અને આ વિકલ્પ આયર્નની દવા ખાવા કરતા ઘણો સારો છે.
રાગી ડાયાબિટીસના દર્દી માટે ખુબ જ ફાયદાકારક છે. રાગીમાં ઉચ્ચ ગુણવત્તાયુક્ત ડાયેટરી ફાઇબર હોય છે અને તેનો ગ્લાયકેમિક ઇન્ડેક્સ પણ ઓછો હોય છે, જે લોહીમાં શર્કરાને ઘટાડે છે. ડાયાબિટીઝના દર્દીઓએ તેમના આહારમાં શામેલ કરવું જ જોઇએ.
પ્રોટીન યુક્ત રાગી સ્નાયુઓ, હાડકાં, દાંત, ત્વચા અને વાળ માટે ખૂબ ફાયદાકારક છે, સાથે જ તે શરીરમાં ઉર્જા વધારવામાં પણ મદદરૂપ થાય છે. સ્વસ્થ અને ફિટ રહેવા માટે ઘણી વખત નિષ્ણાતો દ્વારા પ્રોટીનયુક્ત આહાર લેવાની સલાહ આપવામાં આવે છે.
રાગી સ્તનપાન કરાવતી માતાઓ માટે પણ ખૂબ ફાયદાકારક છે. તેમાં રહેલ આયર્ન, પ્રોટીન અને કેલ્શિયમ માતાના દૂધને વધારવામાં મદદ કરી શકે છે. બાળક માટે માતાનું દૂધ સૌથી મહત્વનું છે, જો બાળકને પૂરતું માતાનું દૂધ ન મળે તો તે બાળકના વિકાસમાં અવરોધો પેદા કરી શકે છે. આવી સ્થિતિમાં, જે સ્ત્રીઓ બાળકને દૂધ ઉછેરે છે, તેઓએ રાગી જેવા દૂધ વધારનારા ખોરાકનું સેવન કરવું જ જોઇએ.
રાગીમાં પુષ્કળ પ્રમાણમાં એન્ટીઓકિસડન્ટો હોય છે જે તાણ ઘટાડવામાં મદદરૂપ થાય છે. આ ઉપરાંત રાગીનું નિયમિત સેવન પણ ચિંતા, હતાશા અને અનિદ્રાનો સામનો કરવામાં ખૂબ ફાયદાકારક છે. ડાયટરી ફાઇબર તરત પચતું નથી અને ઘણા કલાકો સુધી પેટ ભરેલું રાખે છે, જેના કારણે લાંબા સમય સુધી ભૂખ લાગતી નથી અને તેનાથી વજન પણ ઘટે છે.
ફણગાવેલા રાગીમાં એન્ટીઓકિસડન્ટો અને એમિનો એસિડ ભરપૂર માત્રામાં હોય છે જે શરીરને કુદરતી રીતે આરામ કરવામાં મદદ કરે છે. તે ઊંઘ સાથે સંકળાયેલા હોર્મોન માટે ફાયદાકારક છે. આ સિવાય અંકુરિત રાગી ડિપ્રેશન, માથાનો દુખાવો, અનિદ્રા અને ચિંતા જેવા રોગો સામે અસરકારક રીતે લડી શકે છે.
રાગીને સલાડ બનાવીને, તેને ચાટ અને શાકભાજી સાથે મિક્સ કરીને ખાઈ શકો છો. તેમજ સવારના નાસ્તામાં ડુંગળી, મરચાં અને ટામેટાંને કાપીને મિક્સ કરીને ખાઈ શકો છો.