તેમ તો બહુ બધા એવા ઘરેલું ઉપાય છે જેમના ઉપયોગ થી અમે પોતાની ઘણી બીમારીઓ ને દુર કરી શકો છો પરંતુ હિંગ એક એવો મસાલો છે જેના ઉપયોગ થી પણ મોટા થી મોટી બીમારી ગાયબ થઇ શકે છે. સામાન્ય રીતે ભારતના લગભગ દરેક ઘરમાં હિંગનો ઉપયોગ દાળ અને શાકમાં થયો હોય છે.
તેને વઘારણીના નામથી પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ સિવાય હીંગમા તમે પ્રોટીન ફાયબર અને કાર્બોહાઇડ્રેટ અને કેલ્શિયમ અને ફોસ્ફરસ અને કેરોટિન ઉપરાંત હીંગમા રહેલા આ એન્ટી વાયરલ અને એન્ટી બાયોટિકસ એન્ટી ઓક્સીડેન્ટ જેવા એ ગુણકારી તત્વો રહેલા છે.
આપણા દેશમાં તેનો ઘણો ઉપયોગ થાય છે. જણાવી દઈએ કે હિંગ ઘણા બધા રોગોનો નાશ કરે છે. અને આપણા વૈધોના જણાવ્યા અનુસાર હિંગનો ઉપયોગ કરતા પહેલા તેને શેકી લેવી જોઈએ. બજારમાં ચાર પ્રકારની હિંગ જોવા મળે છે, જેમ કે ક્ન્ધારી હિંગ, યુરોપીય વાણીજ્યની હિંગ, ભારતવર્ષીય હિંગ, વાપીડ હિંગ. તમારી રસોઈ માં રાખેલ આ મસાલો, તો તમારા ઘર વાળા ની રહેશે બીમારીઓ થી દુરી.
હિંગ કેવી રીતે બને એ પણ તમને જણાવી દઈએ. તો હિંગના છોડના પાંદડા અને છાલમાં થોડો ઘા લાગવાથી અંદરથી દૂધ નીકળે છે, અને તે દૂધ ઝાડ ઉપર સુકાઈને ગુંદર બની જાય છે. હિંગ બનાવવા માટે તેના રસને પાંદડા કે છાલમાં રાખીને સુકવી દેવામાં આવે છે. સુકાયા પછી તે હિંગ તરીકે ઓળખાય છે. પરંતુ વૈધ લોકો જે હિંગ ઉપયોગમાં લે છે. તે હીરા હિંગ હોય છે અને તે સૌથી સારી હોય છે.
પેટની તકલીફ દુર કરે :
કોઈક કોઈક વાર તમારા પેટમાં દુઃખાવો થવો એ સામાન્ય વાત છે. મોટાભાગના લોકો ઘણી વાર આ સમસ્યાનો સામનો કરતા હોય છે. આવું થવા પર એક ગ્લાસ હિંગનું પાણી તમારા પેટની તકલીફ એક ચપટીમાં દુર કરી દેશે. હિંગના પાણીમાં રહેલા એન્ટી ઈમ્ફ્લેમેન્ટ્રી અને એન્ટી ઓક્સીડેટ્સ તત્વ ખરાબ પેટ અને એસીડીટી ઉપરાંત ઘણી બીમારીઓથી છુટકારો અપાવે છે. પ્રાચીન કાળ થી હિંગ નો ઉપયોગ પેટ ની દરેક સમસ્યા થી છુટકારો અપાવી રહ્યો છે. સામાન્ય રીતે વધારે કરીને લોકો એવું કરતા નજર આવી જાય છે. હિંગ માં એન્ટીઇન્ફલેમેટ્રી અને એન્ટીઓક્સીડેન્ટ ના ગુણો થી પેટ માં પડી જવા વાળી સમસ્યાઓ જેવી એસીડીટી, પેટ ખરાબ થઇ જવું જેવી બીમારીઓ માં હિંગ રાહત આપે છે.
દાંત ના દુખાવામાં ફાયદાકારક :
હિંગ માં ઘણા પ્રકારના એન્ટીઓક્સીડેન્ટસ મળે છે. જો તમારા દાંતો માં સંક્રમણ છે અથવા પછી પેઢા માં લોહી આવે છે દર્દ ની સમસ્યા પણ છે. દાંત ના જે ભાગ માં દર્દ છે ત્યાં પર હિંગ નો એક નાનો ટુકડો રાખો અને તેને દાંતો માં દબાવી લો. દાંતોમાં જીવાત પડી ગઈ હોય તો હિંગને થોડી ગરમ કરીને જીવાત પડેલા દાંત નીચે દબાવીને રાખો. તેનાથી દાંત અને પેઢાના જીવાણુઓ મરી જાય છે. હિંગને પાણીમાં ઉકાળીને તે પાણીના કોગળા કરવાથી દાંતનો દુઃખાવો દુર થઇ જાય છે.
વાયુના રોગ માટે ઉપયોગી :
પેટમાં દુઃખાવો થતો હોય, પેટ ફુલી ગયું હોય, બાળકને પેટમાં ચૂંક આવતી હોય તેવા સમયે ઘીમાં હિંગને ઓગાળી ડૂંટી પર હિંગ ચોપડવાની પરંપરા ખૂબ જ પ્રચલિત છે. હિંગ તેની વિશિષ્ટ અસરથી નાડીનાં સંકેતોનું નિયમન કરી હોજરી-આંતરડામાં થયેલા અવરોધને દૂર કરી, વાયુને નીચેની તરફ ગતિ આપે છે.
કેન્સરના જોખમને દૂર કરે :
હિંગમાં શક્તિશાળી એન્ટી-ઓક્સીડે્ટસ હોય છે. હિંગને સતત ખવાથી ફ્રી રેડિકલ્સથી શરીરની કોશિકાઓને બચાવ પ્રદાન કરે છે. હિંગની કેન્સર વિરોધી ગતિવિધિ કેન્સર કોશિકાઓનો વિકાસ અવરોધિત કરે છે.
ખીલ ને કરે દુર :
હીંગ પીડા અને બીમારીઓથી રાહત તો આપે જ છે, સાથે જ તે તમારા ચહેરાને નિખારે છે. જો તમને પિમ્પલ્સની સમસ્યાથી પરેશાન થાય છે તો પિમ્પલ્સ પર પાણીમાં હીંગ મિક્સ કરીને લગાવો. હવે તેને સૂકવવા દો. સૂકાયા પછી, ચહેરાને સાફ પાણીથી ધોઈ લો. આ નિયમિતપણે કરવાથી થોડા જ દિવસોમાં પિમ્પલ્સમાંથી મુક્તિ મળશે. હિંગમાં વધારે પ્રમાણમાં એન્ટી ઇનફ્લેમોટરી તત્વ હોય છે. જેના કારણથી હિંગને સ્કિન કેર ઉત્પાદનોને મિક્સ કરવામાં આવે છે. હિંગથી ત્વચા પર ઠંડક થાય છે અને સાથે જ ત્વચાની સમસ્યાઓ માટે બેક્ટેરિયા પણ દૂર કરે છે.
કાન માં દર્દ :
હિંગ માં એન્ટી-ઇન્ફલેમેટ્રી અને એન્ટી-બાયોટીક ગુણ હોય છે. હિંગ ના ઉપયોગ થી કાન માં દર્દ માં પણ રાહત મળે છે અને તેના માટે એક નાની વાટકી અથવા પેન માં બે ચમચી નારિયેળ નું તેલ ગરમ કરીને તેમાં એક ચપટી હિંગ મેળવી લો. તેના પછી તેને સહવા લાયક ડ્રોપ બનાવીને જે કાન માં દર્દ છે તેમાં નાંખો. તેનાથી કાન દર્દ માં રાહત મળશે.
હિંગ માં એન્ટી ઇન્ફલેમેટ્રી તત્વ પીરીયડ્સ થી જોડાયેલ સમસ્યાઓ થી છુટકારો અપાવે છે. તેના સિવાય હિંગ મહિલાઓ માં લ્યુકોરિયા અને કેન્ડીડા ઇન્ફેકશન ને ઠીક કરવામાં બહુ મદદગાર થાય છે. હીંગમાં રહેલા તત્વ પીરિયડ્સથી જોડાયેલી દરેક સમસ્યા જેમ કે ક્રેમ્પસ, અનિયમિત પીરિયડ્સ તેમજ દુખાવામાં રાહત અપાવે છે. તે માસિકની તકલીફમાં પણ હિંગનો ઉપયોગ પરંપરાગત રીતે થતો આવ્યો છે.
દેશી ગોળમાં ૨ થી ૩ રતી આશરે ૩ મીલી ગ્રામ જેટલી હિંગ ભેળવી તેની નાની ગોળી બનાવી જમ્યા પછી નવશેકા પાણી સાથે ગળવાથી અટકી ગયેલું માસિક, ફરી ચાલુ થાય છે. માસિક દરમ્યાન પેડુમાં થતો દુઃખાવો મટાડવા માટે પણ હિંગનો પરંપરાગત ઉપયોગ અસરકારક છે. ડિલિવરી પછી હિંગનાં ઉપયોગથી પેઢુમાં વાયુ જામી જઈ દુઃખાવો થવો, કબજીયાત, પેટ ફૂલવું, કમરનો દુઃખાવો જેવી તકલીફ પણ નિવારી શકાય છે.
હિંગ નું સેવન પુરુષો માટે પણ ફાયદાકારક હોય છે તેમની તમામ યૌન સંબંધી રોગો માટે હિંગ નું ઔષધીય ગુણ કામ આવે છે. દરરોજ ખાવામાં થોડીક હિંગ મેળવીને તેનું સેવન કરો તેનાથી નપુસંકતા માં કમી ની સમસ્યા થી છુટકારો મળી જાય છે.
ડાયાબિટીસમાં ઉપયોગી :
શુ તમે તમારું બ્લડ શુગર લેવલ ઓછુ કરવા માંગો છો તો તમારા ભોજનમાં હિંગ ઉમેરવાનું શરૂ કરી દો. હિંગ અસંતુલનને છૂપાવવા માટે અગ્નાશયની કોશિકાઓને ઉત્તેજિત કરે છે. જેથી બ્લડ શુગર લેવલ ઓછું થાય છે.
હાઇ બીપીમાં :
હીંગમાં કોમરિન્સ નામના તત્વ રહેલા છે. જે લોહીને પાતળું કરીને બ્લડ ફ્લો વધારે છે. તેના કારણથી લોહી જામતું નથી. તેમા બ્લડ કોલેસ્ટ્રોલ લેવલ અને શરીરમાં ટ્રાઇગ્લિસરાઇડ ઘટે છે. જેના કારણથી હાઇપરટેન્શનથી બચાવ થાય છે.
દાદ, ખાજ અને ખંજવાળ જેવા ચર્મ રોગો માટે પણ હિંગ બહુ ફાયદાકારક હોય છે. ચર્મ રોગ થવા પર હિંગ ને પાણી માં ઘસીને પીવાથી ફાયદો મળે છે અને તેને તમે તે જગ્યા પર લગાવી પણ શકો છો. હિંગ ની પ્રવૃત્તિ ગરમ થાય છે અને તેથી તેનું સેવન વધારે ના કરવું જોઈએ. થોડીક માત્રા માં તેને મસાલા અથવા સલાડ ના મસાલા ના રૂપ માં નિયમિત રૂપ થી ખાવો તો ફાયદો મળશે.
માથા ના દુખાવામાં આરામ :
શરદી-તાવ, તણાવ અને માઈગ્રેન ના કારણે થવા વાળા માથા ના દુઃખાવા માં હિંગ ના પ્રયોગ થી આરામ મળે છે. હિંગ માં એન્ટી-ઇન્ફલેમેટ્રી ગુણ હોય છે અને તેથી આ સિરકા ની રક્ત વાહિકાઓ ના સોજા ને ઓછુ કરે છે તેનાથી દર્દ માં રાહત મળે છે. તેને દોઢ કપ પાણી માં બે ચપટી હિંગ મેળવીને ઉકાળી લો. તેના પછી જયારે આ પાકતા-પાકતા ઓછુ થઇ જાય તો તેને ઉતારી લો અને હલકા ગરમ પાણી ની સાથે પીવો.