આજ કાલ આપણે સ્માર્ટ ફોન વાપરતા થઇ ગયા છીએ.કોઈ પણ એવો વ્યકિત નહિ હોઈ જેની પચે ફોન ન હોય. જેટલા ફોને આપણા માટે ઉપયોગી એટલ જ આપણા માટે નુકશાન કારક સાબિત થઇ છે. આજ કાલ આપણી પાછે ફોન ની સાથે જ ઇયરફોન, ઇયરપોટ જોપ્તા જ હશો. તમે જો ગાડી ચલાવતા હોવ, ક્યાંક ફરવા ગયા હોવ કે સવારમાં કસરત માટે ચાલવા જઈ રહ્યા હોવ તેમ પણ કાનમાં ઇયરફોન લગાવો છો? તો આ ખબર જરૂરથી વાંચો. કારણ કે સંગીત સંભાળીને રિલેક્સ થવા માટે તમે જે ઇયરફોન લગાવો છો તે તમારા કાનને નુકશાન પહોચાડી શકે છે. ઘણા લોકો રાતના સુતી વખતે કાનમાં ઇયરફોન લગાવી ને સુઈ જતા હોય છે. ત્યારે લાંબા સમય સુધી ઇયરફોન કાનમાં નાખી રાખવાથી કાનમાં જ નહિ પણ શરીરમાં અન્ય ભાગને પણ મોટું નુકશાન પહોચાડે છે.
તમે મેટ્રો, બસ, ગાડીમાં કલાકો સુધી ઇયરફોન નો ઉપયોગ કરવાથી કાનના ઇન્ફેક્શનની સંભાવના અનેકગણી વધી જાય છે. કોઈ વ્યક્તિ ૪૦ કલાકથી વધુ સમય સુધી ઇન્ફેક્શનની પર ૯૦ દેસિબલની ધ્વની પર કોઈ વસ્તુ સંભાળે તો તેનાથી કાનની સંભાળવાની શક્તિ અથવા તો નસો ડેડ થઇ શકે છે.
તમે કલાકો સુધી ઇયરફોનનો ઉપયોગ કરવાથી કાળી કાનને જ નહી પણ તામ્ર મગજ પર તેની અસર થતી હોય છે. ઇયરફોન માંથી નીકળતી ચુંબકીય તરંગોની અસર સીધી મગજની કોશિકાઓ પર થાય છે. જો તમે દરાજ ઇયરફોનનો ઉપયોગ કરશો તો તમને માથું દુખાવો થવાની સમસ્યા થશે. ઓછી નીંદર આવવી, કાનમાં દુખાવો અને ગળામાં દુખાવા જેવી સમસ્યાનો સામનો કરવો પડી શકે છે. જેમ બને એમતેમ ઇયરફોનનો ઓછો ઉપયોગ કરવો જોઈએ.
ઇયરફોનના ઉપયોગ કરવાથી તમને કાનમાં સાંભળવાની સમસ્યા ઓછી થઇ જાય છે. સામાન્ય રીતે કાનની સાંભળવાની ક્ષમત ૯૦ ડેસીબલ હોય છે. અને સતત સાંભળવાથી ૪૦ થી ૫૦ ડેસીબલ સુધી ઓછી થાય જાય છે. અને આપણે ઘણી વાર સાંભળતા હોઈએ છીએ કે હંમેશા માટે બહેરાપણું આવી જાય છે. એટલા માટે ઇયરફોના કારણે આપણે કેટલા જાતની બીમારીઓ થઇ છે તો અપને તે ના કરવું જોઈએ અને તેનો ખ્યાલ રાખવો જોઈએ.
અને તમે હંમેશાં યાદ રાખો કે કોઈ બીજાના ઇયરફોન ન વાપરવા જોઈએ, કેમ કે બીજાનું કાનનું ઇન્ફેકશન લાગી જવાની સંભાવનાઓ રહે છે. બિનજરૂરી ઇયરફોનનો ઉપયોગ કરવાનું ટાળવું જોઈએ. જો તમારે કલાકો સુધી ઇયરફોનનો ઉપયોગ કરવો હોય તો એક કલાકમાં ૫ થી ૧૦ મિનીટનો બ્રેક જરૂર લેવો જોઈએ. ઇયરફોન સારા ક્વોલીટી વાળાના વાપરવા જોઈએ. અને તેના ઇયરબર્ડ્સ સમાયંતરે બદલવાનું રાખવું જોઈએ.
એક સંશોધન મુજબ, જો કોઈ વ્યક્તિ દરરોજ એક કલાકથી વધુ સમય માટે 8૦ ડેસિબલથી વધુ અવાજથી સંગીત સાંભળે છે, તો પછી તેને શ્રવણની સમસ્યાનો સામનો કરવો પડી શકે છે અથવા તે કાયમી બહેરા થઈ શકે છે. ઇયરફોનનો વધારે ઉપયોગ કરવા માટે કાનના બોઇલની સમસ્યા પણ થઈ શકે છે, તેથી ક્યારેય 15 મિનિટથી વધુ માટે ઇયરફોનનો ઉપયોગ ન કરો. કાનના ઇયરફોનનો સૌથી મોટો ગેરલાભ એ છે કે તે બહેરાશનું કારણ પણ બની શકે છે કારણ કે મોટાભાગના સમય માટે ઇયરફોનનો ઉપયોગ કરવાથી કાનની શ્રવણ ક્ષમતા ઓછી થાય છે.
ઇયરફોનનો ઉપયોગ કરવાના ગેરલાભ એ છે કે જો તમે કોઈ બીજાના ઇયરફોનનો ઉપયોગ કરો છો, તો તમને કાનમાં ઇન્ફેક્શનની સમસ્યા પણ થઈ શકે છે, જેના કારણે તમને સાંભળવાની ઘણી સમસ્યાઓ થઈ શકે છે. ઇયરફોનના અતિશય ઉપયોગથી કાનમાં દુખાવો, માથાનો દુખાવો અથવા ઉંઘ ન આવવી જેવી સામાન્ય સમસ્યાઓ થઈ શકે છે.
મિત્રો અને કુટુંબીઓ સાથે હેડફોનો બદલવાથી કાનમાં ચેપ થઈ શકે છે, તેથી જ્યારે પણ તમે કોઈની સાથે તમારા હેડફોનો શેર કરો ત્યારે તમારે સેનિટાઇઝરથી હેડફોનને સાફ કરવું જ જોઇએ.હવાની નજીક આવવામાં મુશ્કેલી: આજકાલ ઉચ્ચ ગુણવત્તાવાળા હેડફોનો આવી ગયા છે, જે તમે તમારા કાનની નજીકના કાન ડ્રમની નજીકનો ઉપયોગ કરો છો. આ તમને સાંભળવાનો અદભૂત અનુભવ આપે છે, પરંતુ લાંબા સમય સુધી આ ઇયરફોનનો ઉપયોગ કરવાથી તમારા કાનમાં હવા વહેવા દેતી નથી,જે કાનના ચેપથી તમને કાયમની સુનાવણીથી બચાવે છે. હાથ ધોઇ પણ શકે છે.
સમય સુધી કાનમાં ઇયરફોન વાળા ગીતો સાંભળવાથી આપણા કાન પણ સુન્ન થઈ શકે છે. આ સાથે, આપણી શ્રવણ શક્તિ પણ ધીમે ધીમે ઓછી થાય છે. જો તમે આ ચિહ્નોને અવગણશો, તો તમે તમારી શ્રવણશક્તિ કાયમ માટે ગુમાવી શકો છો.કાનનો દુખાવો: હેડફોનમાં ઉચ્ચ વોલ્યુમ સંગીત સાંભળવાથી કાનમાં દુખાવો થઈ શકે છે, લાંબા સમય સુધી ઉપયોગથી કાનમાં તીવ્ર દુખાવો થઈ શકે છે.મગજમાં વિપરીત અસરો: હેડફોનના ખરાબ પ્રભાવથી તમારું મગજ પણ ખલેલ પહોંચે છે.
તમારા હેડફોનોમાંથી નીકળતી ઇલેક્ટ્રોમેગ્નેટિક તરંગો તમારા મગજને ભારે નુકસાન પહોંચાડે છે. ઇયરફોન તમારા કાનના આંતરિક ભાગ સાથે જોડાયેલ હોવાથી, આપણા મગજને ભારે નુકસાન પહોંચાડે છે.બાહ્ય ગેરફાયદા: ઇયરફોનના વધુ પડતા ઉપયોગથી ગંભીર પરિણામો આવી શકે છે. ઇયરફોનનો વધુ ઉપયોગ કરવો તમને આખી દુનિયાથી સરળતાથી ડિસ્કનેક્ટ કરી શકે છે. ચાલો આપણે તમને જણાવી દઈએ કે આજે બનતા અનેક અકસ્માતો સંગીત સાંભળવાના કારણે થાય છે. તેથી ખાસ કરીને રસ્તામાં અને તેની આસપાસ જતા સમયે ક્યારેય પણ ઇયરફોનોનો ઉપયોગ ન કરો.
કાન આપણા શરીરનો એક ખૂબ જ સંવેદનશીલ ભાગ છે. તેની સાથે કંઇક ન કરો જે તમારે લેવું પડે. કાન ભરાયેલા અથવા ડાઘ બનવું સામાન્ય છે. તે ઇયર મીણ તરીકે પણ ઓળખાય છે. તે સાચું છે કે ઘણા ઘરેલું ઉપચાર સાવચેતીથી સાફ કરી શકાય છે, પરંતુ આ કાર્ય સાવચેતીપૂર્વક કરવું ફરજિયાત છે.જો ખોંટ ખૂબ સખત અને સ્થિર થઈ ગયો છે, તો તે દૂર કરવા માટે તમે ડૉક્ટર પાસે જાઓ તે વધુ સારું છે. કાન વિશે કોઈ પણ પ્રકારનું જોખમ લેવું ભારે થઈ શકે છે. ઇયર ખોંટને સેર્યુમેન તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
ઉંચા અવાજે એકધારો હેડફોન કે ઇયરફોન દ્વારા સંગીત કે બીજું કંઈ પણ સાંભળવાથી તેની અસર તમારી એકાગ્રતા પર પડે છે. તેમજ તમને અસ્વસ્થતા પણ રહ્યા કરે છે. એક અભ્યાસ દ્વારા એવું જાણવા મળ્યું છે કે જે લોકો અભ્યાસ વખતે મ્યુઝિક સાંભળતા હોય છે તેમના કરતાં જેઓ નથી સાંભળતા તેમનું એકાગ્રતાનું સ્તર વધારે ઉંચુ હોય છે. માટે તમારે માત્ર અભ્યાસ કરતી વખતે જ નહીં પણ કામ કરતી વખતે પણ ઇયરફોનમાં મ્યુઝિક સાંભળવું જોઈએ નહીં.
હેડફોન કે ઇયરફોનના ઉપયોગ દરમિયાન ટ્રેઇનના પાટા ઓળંગવા કે વેહિકલ પર ટ્રેઈનનું ક્રોસિંગ ઓળંગતી વખતે બેદરકારી રાખવાથી જીવનું જોખમ ઉભુ થાય છે અને સેંકડો પ્રસંગોમાં સેંકડો જીવ પણ માત્ર ઇયરફોનના યુઝને કારણે અત્યાર સુધીમાં ગુમાવવા પડ્યા છે. 2014ના એક અભ્યાસ પ્રમાણે જુની દિલ્લી રેલ્વે સ્ટેશન પર ઇયરફોન પર મ્યુઝિક સાંભળવા અથવા વાતો કરતી વખતે ધ્યાન નહીં રહેતા 379 લોકોએ ટ્રેન નીચે આવી જઈને જીવ ગુમાવ્યો હતા તેવી જ રીતે માત્ર ચેન્નઈમાં પણ આ આંકડો 600 સુધી પહોંચી ગયો હતો. લોકોને લાખો ચેતવણી આપ્યા છતાં તેમની વર્તણૂંકમાં કોઈ જ ફેર નથી પડ્યો અને આ આંકડો વધતો જ જાય છે.