પારીજાતને હરસિંગાર પણ કહેવામાં આવે છે. તમે પરિજાતનું ફૂલ જોયું હશે પણ તમને પારિજાતની ગુણવત્તા વિશે ખબર નહીં હોય. પારિજાતનું ઝાડ બગીચાઓમાં જોવા મળે છે. તેના ફૂલો ખૂબ જ આકર્ષક છે. લોકો સામાન્ય રીતે પારીજાતના ફૂલનો ઉપયોગ માત્ર પૂજા માટે કરે છે. લોકોને ખબર નથી હોતી કે પારિજાત અથવા હરસિંગાર ના ઘણા ફાયદા છે.
શું તમે જાણો છો કે પારિજાતનું વૃક્ષ અનેક રોગોનો ઇલાજ પણ કરી શકે છે. આયુર્વેદમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે પારિજાતનું વૃક્ષ ખૂબ સારી દવા છે. પારિજાતના ઉપયોગથી તમે પાચનતંત્ર, પેટના કૃમિ રોગ, પેશાબની બીમારી, તાવ, યકૃત સંબંધી વિકારો સહિત અનેક રોગોમાં લાભ મેળવી શકો છો.
તો ચાલો હવે અમે તમને જણાવીએ પારિજાતથી થતાં અનેક ફાયદાઓ વિશે. ઘણા લોકો વાળના ખોડાની સમસ્યાથી પરેશાન છે. ખોડાને દૂર કરવાના ઘણા ઉપાયો છે, પરંતુ ઘણી વખત ખોડાથી છૂટકારો મળતો નથી. પારિજાતના ઉપયોગથી ખોડો મટાડી શકાય છે. પરીજાતનું બીજ લો. તેની પેસ્ટ બનાવો. તેને માથા પર લગાવો. તેનાથી ખોડાની સમસ્યા દૂર થાય છે.
જીભની બાજુમાં માંસનો એક નાનો ટુકડો હોય છે, જેને ગલસુન્ડી કહેવામાં આવે છે. જો આને લગતી કોઈ બીમારી હોય તો પારીજાતનો છોડ નું મૂળ ચાવવું. તે ગલસુન્ડી સાથે સંકળાયેલ વિકારોને મટાડે છે. ઉધરસની આયુર્વેદિક દવા તરીકે પારીજાતનાં ઝાડનો ઉપયોગ કરવાથી ઘણાં ફાયદા થશે. 500 મિલિગ્રામ પરીજાતની છાલનો પાવડર બનાવો. ઉધરસમાં આ પાવડર પીવાથી લાભ મળે છે.
બાળકો હોય કે પુખ્ત વયના લોકો, દરેકને પેટના કરમિયા સમસ્યા ઘણી વાર થતી હોય છે. આ રોગમાં પારીજાતનાં ફાયદાઓ જોવા મળે છે. પારીજાતનાં ઝાડ માંથી તાજા પાંદડા તોડી, પારીજાતનાં તાજા પાનનો રસ (5 મિલી) ખાંડ સાથે પીવો. આ પેટ અને આંતરડામાં રહેતા હાનિકારક કૃમિને મારી નાખે છે.
જો વારંવાર પેશાબ જવાની સમસ્યા છે, તો પારીજાતનું ઝાડ લાભ આપશે. પારિજાતનાં ઝાડના પાંદડા, મૂળ અને ફૂલોનો ઉકાળો બનાવો. તેને 10-30 મિલીની માત્રામાં પીવો. તેનાથી વારંવાર પેશાબ જવાની ની સમસ્યા દૂર થાય છે. કેટલાક લોકોને નાક અને કાનમાંથી લોહી વહેતા રહે છે. આવા લોકો પારીજાતનાં ઝાડનો ઉપયોગ કરી શકે છે. પારીજાતનાં ઝાડના મૂળને મોંમાં નાખો અને તેને ચાવવું. તે નાક, કાન, ગળા વગેરે માંથી રક્તસ્ત્રાવ બંધ કરે છે.
પારિજાત ઘા મટાડવામાં ખૂબ જ ઉપયોગમાં આવે છે. પારીજાતના બીજની પેસ્ટ બનાવો. તેને કોઈપણ ઘા પર લગાવો. તે ઘાને તરત જ મટાડે છે. પારીજાતનું ઝાડ ડાયાબિટીઝમાં ખૂબ ફાયદાકારક છે. 10-30 મિલી પારીજાતના પાનનો ઉકાળો બનાવો. તે ડાયાબિટીઝમાં ફાયદાકારક છે.
પારિજાતથી સંધિવામાં લાભ મેળવી શકાય છે. પારિજાતનાં મૂળનો ઉકાળો બનાવો. તેમાંથી 10-30 મિલી પીઓ. તે સંધિવા માં ફાયદાકારક છે. પારિજાતના લીલાછમ પાનની પેસ્ટ બનાવો. તેને સાંધાના દુખાવા પર લગાવવાથી ખૂબ ફાયદો થાય છે. પારિજાતના પાનનો ઉકાળો બનાવો. તે સાંધાનો દુખાવો અને સંધિવા માં પણ રાહત આપે છે.
ધાધરમાં પણ પારિજાતની ગુણવત્તાનો ફાયદો થઈ શકે છે. પારિજાતનાં પાન પીસીને તેનો રસ કાઢો તેને ધાધર વાળાં ભાગ પર લગાવો. તે ધાધર મટાડે છે. પારિજાતનાં પાનનો ઉકાળો અને પેસ્ટ બનાવો. તેનો ઉપયોગ કરવાથી દાદર, ખંજવાળ, ઘા અને રક્તપિત્ત જેવા ત્વચાના રોગમાં ફાયદાકારક સાબિત થાય છે.
પારિજાતનું ઝાડ આંખના રોગોમાં પણ લાભ આપે છે. પારિજાત ના ઝાડ ની છાલને પીસીને તેલ બનાવો. તેને આંખો પર લગાવવાથી આંખો ના દુખાવામાં રાહત મળે છે. પારીજાતનાં 5-10 મિલી રસમાં 1-2 ગ્રામ ત્રિકટુ પાવડર નાખીને પીવો. તેનાથી પણ તીવ્ર તાવ ઓછો થાય છે.
પારીજાત ના ઝાડનો ઉપયોગ તાવ મટાડવા માટે થાય છે. પરીજાતનાં પાનનો ઉકાળો બનાવો. સૂંઠ અને મધ 10-30 મિલી ઉકાળાં સાથે મિશ્રિત કરો. તે સામાન્ય તાવ સહિત ગંભીર તાવની સ્થિતિમાં પણ રાહત આપે છે. પારીજાતનાં બીજનો ઉકાળો વાળની સમસ્યાને દૂર કરવામાં મદદ કરે છે. પારીજાતનો ઉકાળો કરો અને તેનાથી વાળ ધોઈ લો, આ ખોડો દૂર કરવામાં અને વાળ ખરતા અટકાવવામાં મદદ કરે છે.
પારીજાતનાં બીજનો ઉપયોગ બવાસીર ની સમસ્યા દૂર કરવામાં મદદગાર છે, અર્જુનની છાલ સાથે પારીજાતની દાંડીની છાલનો ઉપયોગ કરવાથી હાડકું ભાંગી ગયું હોય તો સારું થાય છે. જો પાચનશક્તિ નબળી છે, તો પારીજાતનું સેવન માટે ફાયદાકારક હોઈ શકે છે કારણ કે પારીજાતની તાસીર ગરમ હોવાથી પાચન શક્તિમાં સુધારો કરે છે. પારીજાત તણાવ દૂર કરવામાં મદદગાર સાબિત થઈ શકે છે.