આજકાલ મોટાભાગના લોકોમાં ચામડીના રોગ જોવા મળે છે જેનું મુખ્ય કારણ છે મોટાભાગનો સમય તડકામાં વિતાવવો, એન્ટિબાયોટિક્સ દવાની આડઅસર, સ્ત્રીઓમાં માસિક ચક્રની અનિયમિતતાની સમસ્યા, શરીરમાં વધુ પડતો ગેસ જમા થવાથી શુષ્કતા આવી શકે છે, ચુસ્ત કપડાં પહેરવાથી અને નાયલોન પહેરવાથી ત્વચા સંબંધી વિકૃતિઓ થવાનું પણ જોખમ રહે છે.
કપડાં પહેર્યા પછી, નહાવાના સાબુમાં સોડાની વધુ માત્રાને કારણે, શરીરમાં લોહીની વિકૃતિઓ થવાથી, ગરમ અને તીખી વસ્તુઓ ખાવી, આહાર લીધા પછી તરત જ કસરત કરવી. ધૂળ, માટી અને પરસેવો લાંબા સમય સુધી શરીર પર રહેવાથી પણ ચામડીના રોગ થઈ શકે છે અને ખાધા પછી વિપરિત પ્રકૃતિનો ખોરાક ખાવાથી રક્તપિત્ત થાય છે. (ઉદાહરણ – કેરીનો રસ અને છાશ એકસાથે પીવું).
ધાધરના કિસ્સામાં, ત્વચા સંપૂર્ણપણે શુષ્ક થઈ જાય છે, અને તે જગ્યાએ ખંજવાળ પર નાના પિમ્પલ્સ બહાર આવે છે. સામાન્ય રીતે કોઈપણ પ્રકારના ચામડીના રોગમાં બળતરા, ખંજવાળ અને દુખાવાની ફરિયાદ રહે છે. શરીરમાં તીવ્ર ગરમીના સંચયને કારણે, ચામડી પર સફેદ કે ભૂરા ફોલ્લીઓ દેખાય છે અથવા ફોલ્લીઓ અને પિમ્પલ્સ બહાર આવે છે અને જો સમયસર સારવાર ન કરવામાં આવે તો તેમાંથી પરુ પણ નીકળવા લાગે છે.
ચામડીના રોગની સ્થિતિમાં બીડી, સિગારેટ, દારૂ, બિયર, ચા, કોફી, ભાંગ કે અન્ય કોઈ નશીલા પદાર્થનું સેવન ન કરવું, બાજરી અને જુવારનો રોટલો બિલકુલ ન ખાવો, શરીરની શુદ્ધતાનું ખાસ ધ્યાન રાખવું, સમયસર સૂવું, સમયસર ઉઠવું, દરરોજ સ્નાન કરવું અને સૂર્યના સીધા કિરણોના સંપર્કથી દૂર રહેવું જરૂરી છે. ભોજનમાં અથાણું, લીંબુ, મીઠું, મરચાં, ટામેટાં, તેલયુક્ત વસ્તુઓ વગેરેનું સેવન બંધ કરવું જોઈએ. ચામડીના રોગમાં કોઈપણ ખાટી વસ્તુ ખાવાથી આ રોગ આખા શરીરમાં ઝડપથી ફેલાય છે.
જો ખોરાક પચવામાં તકલીફ થતી હોય અથવા પેટમાં ગેસ જામતો હોય તો તેનો તરત જ ઈલાજ કરાવવો જોઈએ.અને જ્યારે આ સમસ્યા દૂર થઈ જાય તો થોડા દિવસો સુધી હળવો ખોરાક ખાવો. નબળી પાચનતંત્ર ધરાવતી વ્યક્તિને ચામડીના રોગો થવાની શક્યતાઓ વધુ હોય છે. કોઈપણ પ્રકારની ચામડીના રોગથી પીડિત વ્યક્તિએ દરરોજ રાત્રે સૂતા પહેલા એક ગ્લાસ ગરમ દૂધમાં એક ચમચી હળદર મિક્સ કરીને પીવું જોઈએ.
ન્હાતી વખતે પાણીમાં લીમડાના પાનને ગરમ કરીને તે પાણીને નહાવાના પાણીમાં ભેળવીને સ્નાન કરવાથી ચામડીના રોગોમાં રાહત મળે છે. લીમડાના નવા લીલા પાન સવારે ખાલી પેટ ખાવાથી ચામડીના રોગો પણ મટે છે. ચામડીના ઘા મટાડવા માટે લીમડાના પાનનો રસ કાઢીને ઘા પર લગાવવાથી અને તેના પર પાટો બાંધવાથી ઘા મટી જાય છે. મૂળાના પાનનો રસ ત્વચા પર લગાવવાથી કોઈપણ પ્રકારના ચામડીના રોગમાં આરામ મળે છે.
દરરોજ તલ અને મૂળા ખાવાથી ત્વચાની અંદર જમા થયેલું પાણી સુકાઈ જાય છે અને સોજો મટે છે. મૂળામાં રહેલા સલ્ફર તત્વ ચામડીના રોગોમાં રાહત આપે છે. મૂળામાં ક્લોરીન અને સોડિયમ તત્વો હોય છે, આ બંને તત્વો મળને પેટમાં જમવા દેતા નથી અને તેના કારણે ગેસ કે અપચો થતો નથી.
મૂળામાં મેગ્નેશિયમ પણ હોય છે, જે પાચન પ્રક્રિયાને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે.જ્યારે પેટ સાફ રહે છે, ત્યારે ચામડીના રોગો થવાની સંભાવના નથી. રોજ મૂળા ખાવાથી ચહેરા પરના ફોલ્લીઓ, ફોલ્લીઓ, ફ્રીકલ્સ અને ખીલ મટે છે. તેમાં સફરજનનો રસ લગાવવાથી આરામ મળે છે. ત્વચાની તૈલીપણું દૂર કરવા માટે એક સફરજનને સારી રીતે પીસીને તેની પેસ્ટ આખા ચહેરા પર લગાવી અને દસ મિનિટ પછી નવશેકા ગરમ પાણીથી ચહેરો ધોઈ નાખવાથી “ઓઇલી સ્કિન” ની સમસ્યામાંથી છુટકારો મળે છે.
સવારે તાજા ગૌમૂત્રને ત્વચા પર લગાવવાથી ખંજવાળ અને ખંજવાળની સમસ્યામાં રાહત મળે છે. જ્યાં પણ ફોલ્લીઓ અને પિમ્પલ્સ હોય ત્યાં લસણનો રસ લગાવવાથી તરત આરામ મળે છે. લસણ અને સૂરજમુખીને એકસાથે પીસીને તેની પોટલી બનાવીને ગળાના ગઠ્ઠા પર બાંધવાથી ફાયદો થાય છે. સરસવના તેલમાં લસણની થોડીક લવિંગ નાખીને ગરમ કરી, (હળવા ગરમ) ત્વચા પર લગાવવાથી ખંજવાળ અને ખંજવાળની સમસ્યા દૂર થાય છે.
જો શુષ્ક ત્વચાની ફરિયાદ હોય તો સરસવના તેલમાં હળદર ભેળવી ત્વચા પર હળવા હાથે માલિશ કરવાથી ત્વચાની શુષ્કતા દૂર થાય છે. પીસી હળદરને તલના તેલમાં ભેળવીને શરીર પર માલિશ કરવાથી ત્વચાના રોગો જડમૂળથી દૂર થાય છે. ચહેરા પરથી કાળા ડાઘ અને ડાઘ-ધબ્બા દૂર કરવા માટે હળદરને શુદ્ધ પાણીમાં ઘસીને તેની પેસ્ટ ચહેરા પર લગાવવાથી દાગ-ધબ્બા દૂર થાય છે. કારેલાના ફળનો રસ પીવાથી શરીરનું લોહી શુદ્ધ થાય છે.”કરેલાનો રસ” નો 1/4 ભાગ સવારે ખાલી પેટ કંઈપણ ખાધા વગર પીવાથી ચામડીના રોગો મટે છે.
ધાધર અને ખંજવાળ જેવા રોગો મટાડવા માટે કારેલાનો રસ ત્વચા પર લગાવવો જોઈએ. ગાજરનો થોડો રસ ચહેરા અને ગરદન પર કોટનના વાસણ વડે લગાવવાથી અને સુકાઈ ગયા પછી ઠંડા પાણીથી ચહેરો ધોવાથી ત્વચા સ્વચ્છ અને ચમકદાર બને છે. દરરોજ સવારે એક કપ ગાજરનો રસ પીવાથી ત્વચાના તમામ પ્રકારના રોગો મટે છે.
પાલક અને ગાજરનો રસ સરખી માત્રામાં ભેળવીને બે ચમચી મધ સાથે પીવાથી ત્વચાના તમામ પ્રકારના રોગ નાશ પામે છે. ગાજરનો રસ ઇન્ફેક્શન દૂર કરનાર અને જર્મ કિલર છે, ગાજર લોહીને પણ સાફ કરે છે, તેથી જે વ્યક્તિ રોજ ગાજર ખાય છે તેને ફોડલા, પિમ્પલ્સ અને અન્ય ત્વચાના રોગો થતા નથી. કાળી માટીમાં થોડું મધ ભેળવીને ફોલ્લાઓ અને ખીલ પર લગાવવાથી તરત આરામ મળે છે.