ભારતમાં બીલીપત્રનું વિશેષ મહત્વ છે કારણ કે બીલીપત્ર નો ઉપયોગ ભગવાન શંકરને પ્રસન્ન કરવા માટે થાય છે. બીલીપત્ર ભગવાન શિવની ત્રણ આંખો દર્શાવે છે. જો કે, આધ્યાત્મિકતાની દ્રષ્ટિએ, બીલીપત્ર ના ફાયદાની સાથે, તે સ્વાસ્થ્ય માટે પણ ફાયદાકારક છે. બીલીપત્ર ભારતીય સંસ્કૃતિમાં આદરણીય વૃક્ષ છે.
એવું કહેવામાં આવે છે કે તેમાં દેવતાઓ વસે છે. પ્રાચીન આધ્યાત્મિક ગ્રંથોમાં પણ બીલીપત્ર નો ઉલ્લેખ છે. આજે, આ લેખમાં, તમને બેલપત્રના ફાયદા વિશે માહિતી મળશે. બીલીપત્રના ફાયદા તેના પોષક અને ઔષધીય ગુણધર્મોને કારણે છે. બિલીના પાંદડામાં એન્ટી ડિઆબેટીક, એન્ટિમાઇક્રોબાયલ, એન્ટિફંગલ, એન્ટીબેક્ટેરિયલ અને હેપેટોપ્રોટેક્ટીવ ગુણ હોય છે. આ બધા ગુણધર્મોને કારણે જ બીલીપત્રનો ઔષધીય વનસ્પતિ તરીકે ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.
શ્વાસની તકલીફ હોય તેવા લોકો માટે બીલી નું વૃક્ષ ખૂબ ફાયદાકારક છે. આયુર્વેદ અનુસાર દમ અને શરદી જેવા લક્ષણો દૂર કરવા માટે બિલીનો ઉપયોગ કરી શકાય છે. ઘણા લોકો જાણે છે કે બિલીમાંથી એક પ્રકારનું તેલ કાઠવામાં આવે છે. આ તેલ અસ્થમા અને શરદી સિવાયની શ્વસન સમસ્યાઓને અસરકારક રીતે મટાડવામાં મદદગાર છે.
ડાયાબિટીસના દર્દીએ બીલીપત્રનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ. બીલીપત્રના ગુણધર્મો શરીરમાં બ્લડ સુગરના સ્તરને નિયંત્રિત કરવામાં મદદગાર છે. આનું કારણ એ છે કે બીલીપત્ર રેચક છે. જે શરીરમાં બ્લડ સુગરના સ્તરને નિયંત્રણમાં રાખવા માટે પૂરતા ઇન્સ્યુલિન ઉત્પન્ન કરવામાં મદદગાર છે. જો ડાયાબિટીસ છે, તો નિયમિતપણે દરરોજ 2 થી 3 બીલીપત્રનું સેવન કરો. તે તમારા શરીરમાં લોહીના સ્તરને નિયંત્રિત કરી શકે છે.
બીલીપત્રનો ઉપયોગ પાચન સમસ્યાઓ અને ખાસ કરીને ઝાડા, મરડો વગેરેની સારવાર માટે થાય છે. આ કારણ છે કે બીલીપત્રમાં સારી માત્રામાં ટેનીન હોય છે. ટેનીન ઝાડા અને મરડો વગેરેના લક્ષણોથી રાહત માટે મદદગાર છે અને પાચક શક્તિને મજબૂત બનાવે છે. આ પ્રકારની સમસ્યાથી બચવા માટે, તમે બિલીના કાચા ફળ અથવા બીલીપત્રનો પાવડર વાપરી શકો છો.
બિલીપત્રમાં બળતરા વિરોધી ગુણધર્મો છે. જેના કારણે તેના પાનનો ઉપયોગ શરીરમાં થતો સોજો દૂર કરવા માટે થઈ શકે છે. શરીરના કોઈપણ ભાગમાં સોજા દરમિયાન, તમારે બીલીપત્રની પેસ્ટ બનાવવીને અને તેને અસરગ્રસ્ત વિસ્તારમાં લગાવવી જોઈએ. આ સિવાય બળતરાના અસરગ્રસ્ત વિસ્તારમાં બિલીના રસનો ઉપયોગ પણ કરી શકો છો. આ રીતે, બળતરાની સમસ્યાઓથી છૂટકારો મેળવવા માટે બીલીપત્રના ઉપયોગથી લાભ મેળવી શકો છો.
બિલીપત્રમાં એન્ટિ ફંગલ અને એન્ટિવાયરલ ગુણ છે. આ ગુણધર્મોની હાજરીને લીધે, ઘા અને અન્ય ઇજાઓમાં બિલીના પાંદડાઓનો રસ વાપરી શકો છો. કારણ કે તે ઘામાં ચેપ ફેલાવાને રોકી શકે છે. અધ્યયનોએ એ પણ બતાવ્યું છે કે બિલીના પાનના રસના ઔષધીય ગુણધર્મો ચેપી બેક્ટેરિયાના વિકાસને રોકવા અને તેનો નાશ કરવામાં સક્ષમ છે. જો ઘા અથવા ફોલ્લીઓ થાય છે, તો પછી તમે તેની સારવાર માટે બીલીપત્રના રસનો ઉપયોગ કરી શકો છો.
કબજિયાતની સમસ્યાથી છૂટકારો મેળવવા માટે બીલીપત્રનો પાવડર ફાયદાકારક છે. જો કબજિયાત અને અન્ય સમસ્યાઓથી બચવા માંગતા હોવ તો ઔષધીય બીલીપત્ર પાઉડર વાપરો. કબજિયાતની સારવાર માટે, બીલીપત્ર ના પાંદડાના ચૂર્ણમાં થોડી માત્રામાં મીઠું અને કાળા મરી ઉમેરવા. આ મિશ્રણના નિયમિત સેવનથી કબજિયાતની કુદરતી સારવાર થાય છે. આ સિવાય બીલીપત્ર ચુર્ણના ફાયદા આંતરડામાં રહેલા ઝેરી પદાર્થને પણ દૂર કરી શકે છે.
બીલીપત્રનું નિયમિતપણે સેવન કરવાથી હદય નું સ્વાસ્થ્ય સુધરે છે. આ સિવાય હૃદયને સ્વસ્થ રાખવા માટે બિલીના ફળનો ઉપયોગ પણ કરી શકો છો. બિલીના ફળોના રસ સાથે ઘીનું સેવન કરવાથી હ્રદયરોગમાં રાહત મળે છે. તે એક પરંપરાગત પદ્ધતિ છે જેનો ઉપયોગ હાર્ટ એટેક જેવી સમસ્યાઓના ઉપચાર માટે પ્રાચીન કાળથી કરવામાં આવે છે. સ્વાસ્થ્ય લાભ મેળવવા ઉપરાંત વાળ માટે પણ બીલીપત્ર વાપરી શકો છો.
બીલીપત્રમાં પોષક તત્ત્વો અને ખનિજોની સારી માત્રા હોય છે જે વાળના વિકાસમાં મદદ કરે છે. બીલીપત્ર કોલેસ્ટરોલનું સ્તર ઘટાડી શકે છે. હૃદયરોગ અને અન્ય આરોગ્ય સમસ્યાઓનું મુખ્ય કારણ કોલેસ્ટરોલ છે. પરંતુ દૈનિક ધોરણે બીલીપત્ર નો વપરાશ શરીરમાં હાજર લોહી અને કોલેસ્ટ્રોલની માત્રામાં ઘટાડો કરે છે. જો તમારા શરીરમાં ખરાબ કોલેસ્ટ્રોલ ઓછું કરવા માંગતા હો તો તમે બીલીપત્રનો ઉપયોગ કરી શકો છો.