તમે અશ્વગંધાનું નામ સાંભળ્યું જ હશે. અશ્વગંધાને ઑષધિ માનવામાં આવે છે, તેથી આશ્વગંધાનું નામ આયુર્વેદમાં રાખવામાં આવ્યું છે. પ્રાચીન ભારતીય ચિકિત્સામાં અશ્વગંધાનો ઉપયોગ ઘણી રીતે થાય છે. અશ્વગંધાથી બનેલી દવા ઘણા રોગોની સારવારમાં વપરાય છે.
અશ્વગંધાના મૂળ અને તાજા પાંદડા ઘોડાના પેશાબને સુગંધિત કરે છે, તેથી તેનું નામ અશ્વગંધા છે. અશ્વગંધામાં હાજર રહેલા અસંખ્ય ગુણોને કારણે, આયુર્વેદિક ચિકિત્સામાં તેની માંગ વધી રહી છે. અમે તમને અશ્વગંધા ચુર્ણના ઘણા ફાયદાઓ વિષે જણાવીશું.
અશ્વગંધ હૃદય માટે ખૂબ ફાયદાકારક છે. અશ્વગંધા કોલેસ્ટ્રોલનું સ્તર નિયંત્રિત કરે છે, અને હૃદયના સ્નાયુઓને મજબૂત બનાવે છે. અશ્વગંધા લોહીમાં કોલેસ્ટરોલનું સ્તર ઘટાડે છે. અશ્વગંધાનું સેવન કરવાથી લોહીનું પરિભ્રમણ સુધરે છે, જેના કારણે તે હાર્ટ એટેક જેવા ખતરનાક રોગોથી પણ બચી શકાય છે.
આજકાલ લોકો તેમના જીવનમાં એટલા તંગ બની ગયા છે કે તેઓ અનિંદ્રાની સમસ્યાનો સામનો કરી રહ્યા છે. જો તમને નિંદ્રામાં તકલીફ હોય તો અશ્વગંધા ચુર્ણ લો. અશ્વગંધા ચુર્ણ આપણા મગજમાં ઉર્જા ઉત્પન્ન કરે છે. જે નિંદ્રાને સારી બનાવે છે. અને અશ્વગંધા તણાવ પણ ઘટાડે છે.
કેન્સર એ એક જીવલેણ રોગ ગણાય છે. અશ્વગંધા આ જોખમી રોગ સામે લડવા માટે કુદરતી દવા તરીકે કામ કરે છે. અશ્વગંધા કેન્સર પેદા કરતા કેન્સર કોષોના પ્રસારને રોકવાનું કામ કરે છે. અશ્વગંધામાં અનેક પ્રકારની એન્ટિજેનિક ગુણધર્મો હોય છે, જેના કારણે તે કેન્સરની સારવાર કરવામાં મદદગાર છે.
જો તમારી ઉંચાઈ સમય પહેલા વધતી બંધ થઈ ગઈ હોય તો અશ્વગંધાનું સેવન કરો. અશ્વગંધા ઉચાઇ વધારવામાં મદદરૂપ છે. ઉચાઈ વધારવા માટે, એક ગ્લાસ દૂધ અને બે ચમચી અશ્વગંધા પાવડરમાં સાકર મિક્સ કરીને પીવાથી ઊચાઇ વધારવામાં મદદ કરે છે.
અશ્વગંધાનો ઉપયોગ રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત કરવા માટે થાય છે. અશ્વગંધાના સેવનથી માનવ શરીરમાં હાજર લાલ રક્તકણો વધારે છે. તેનાથી એનિમિયાની સારવાર કરવામાં મદદ મળે છે. આજકાલ મોટાભાગના લોકો ડિપ્રેશનનો શિકાર બને છે. ભારતમાં મોટાભાગના લોકો હતાશા થી પીડાય છે. અશ્વગંધાનું સેવન કરવાથી શારીરીક સ્વાસ્થ્ય તેમજ માનસિક સ્વાસ્થ્યમાં પણ સુધારો થાય છે.
જો સંધિવાની સમસ્યા હોય તો સાંધામાં સોજો અને દુખાવાની સમસ્યા થાય છે. અશ્વગંધ સંધિવાને લગતી પીડા અને સંધિવાને કારણે થતો સોજો મટાડવામાં મદદગાર છે. અશ્વગંધામાં બળતરા ઘટાડવાના અને પીડા મટાડવાના ગુણો જોવા મળે છે. સાંધાનો દુખાવો દૂર કરવા માટે આ ઘરેલું ઉપાય છે.
જો શરીરને કોઈ ઈજા થઈ છે, તો ઇજાને મટાડવા માટે અશ્વગંધાનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ. ઘાને મટાડવા માટે અશ્વગંધાનાં મૂળોને પાણીમાં પીસી લો અને તેની પેસ્ટ બનાવો. હવે આ પેસ્ટને ઘા પર લગાવો. આમ કરવાથી ઘા ઝડપથી મટી જાય છે.
અશ્વગંધાનો ઉપયોગ શુગરની સારવારમાં ઘણા વર્ષોથી કરવામાં આવે છે. એક મહિનામાં અશ્વગંધાનું સેવન કરવાથી શુગર લેવલ નિયંત્રણમાં આવે છે. અશ્વગંધા ખાવાથી શુગરની સારવારમાં સકારાત્મક પરિણામો જોવા મળે છે. જો તમારા વાળ ખરતા હોય તો અશ્વગંધાનો ઉપયોગ કરો. શરીરમાં કોર્ટિસોલનું પ્રમાણ વધવાથી વાળ ખરવા લાગે છે. અશ્વગંધા શરીરમાં કોર્ટિસોલનું સ્તર ઘટાડે છે, જેનાથી વાળ ખરતા બંધ થાય છે. આ ઉપરાંત, અશ્વગંધા વાળમાં મેલેનિનના નુકસાનને અટકાવે છે. જેના કારણે અકાળે વાળ સફેદ થતાં અટકે છે.
અશ્વગંધાના ગેરફાયદા : અશ્વગંધામાં કસુવાવડ ગુણધર્મો જોવા મળે છે, તેથી જે મહિલાઓ માતા બનવા જઇ રહી છે તેને આનું સેવન ન કરવું જોઈએ. અશ્વગંધાનું ક્યારેય વધારે પ્રમાણમાં સેવન ન કરવું જોઈએ, આને કારણે ઉલટી થવી, ઝાડા જેવી સમસ્યા શરૂ થાય છે.
જે વ્યક્તિ થાઇરોડ, ડાયાબિટીસ, બ્લડ પ્રેસર, શ્વાસ ને લગતી બીમારીઓ ની દવાઓ નું સેવન કરતા હોય તેવી વ્યક્તિ એ અશ્વગંધા નો ઉપયોગ કરવો જોઈએ નહિ. વધારે અશ્વગંધાનું સેવન કરવાથી ઊંઘ વધુ આવે છે પરંતુ અશ્વગંધા ઊંઘ લાવવા માટે ઉપયોગી નથી. અશ્વગંધા નું સેવન ગરમ હોવાથી તેનાથી શરીરનું તાપમાન વધે છે જેથી કરીને તાવ આવવાની સંભાવના રહેલી છે જો તાપમાન વધી જતું હોય તો તેનું સેવન તરત બંધ કરી દેવું જોઈએ.