રામાયણ એ કવિ વાલ્મીકિ દ્વારા લખાયેલ એક અનન્ય સંસ્કૃત મહાકાવ્ય છે. મોટાભાગના લોકો રામાયણના ઘણા રહસ્યો વિશે પહેલાથી જાણતા હશે. જેમ કે શ્રીરામના ચાર ભાઈઓ હતા, રામ દશરથના પુત્ર હતા વગેરે, પંરતુ તમને જણાવી દઈએ કે શ્રી રામને એક બહેન પણ હતી. શ્રીરામની આ બહેનનું નામ શાંતા હતું. હિમાચલ પ્રદેશના કુલ્લુ શહેરમાં પણ આવા જ મંદિરની સ્થાપના કરવામાં આવી છે. જ્યાં તેમના ભક્તો વિધિ દ્વારા તેમની પૂજા કરે છે.
માન્યતા અનુસાર આ મંદિરમાં જે દેવીની પૂજા કરવામાં આવે છે તે અન્ય કોઈ નહીં પણ ભગવાન રામની મોટી બહેન છે, જેનું નામ શાંતા છે. કુલ્લુ શહેરથી આશરે 50 કિમી દૂર આવેલા એક મંદિરમાં દેવી શાંતાની મૂર્તિ તેના પતિ શ્રિંગા ઋષિ સાથે બેઠી છે.
પૌરાણિક કથા અનુસાર, શ્રૃંગા ઋષિ શ્રુંગ વિભંડકનો પુત્ર હતો. ઋષિ શ્રુંગ એ જ હતા જેમણે દશરથ પુત્રની ઇચ્છા માટે પુત્ર કામેષ્ઠિ યજ્ઞ કર્યો હતો. તેમણે જ્યાં યજ્ઞ કર્યો તે સ્થાન અયોધ્યાથી આશરે 39 કિમી પૂર્વમાં હતું અને ત્યાં પણ તેમનો આશ્રમ છે.
દેવી શાંતા સાથે સંબંધિત લોકપ્રિય માન્યતા
દેવી શાંતા વિશેની એક લોકપ્રિય માન્યતા છે કે રાજા દશરથે તેમની પુત્રી શાંતાને અંગદેશના રાજા રોમપાડને દત્તક આપી હતી. જ્યારે રાજા તેની પત્ની સાથે અયોધ્યાની મુલાકાતે આવ્યા ત્યારે રાજા દશરથને ખબર પડી કે તેમને કોઈ સંતાન નથી. પછી રાજા દશરથે શાંતાને સંતાન સ્વરૂપ તેમને દીકરી દત્તક આપી હતી.
જણાવી દઈએ કે આ મંદિરમાં શ્રી રામને લગતા તમામ તહેવારો ખૂબ ધામધૂમથી ઉજવવામાં આવે છે.
આ મંદિરમાં ભગવાન શ્રી રામને લગતા તમામ તહેવારો જેવા કે રામ જન્મોત્સવ, દશેરા વગેરે ખૂબ ધાંધલ-ધમાલ સાથે ઉજવવામાં આવે છે. માન્યતા અનુસાર, શાંતા અને તેના પતિની દેવીની પૂજા કરવાથી ભક્તોને ભગવાન શ્રી રામના વિશેષ આશીર્વાદ મળે છે.