મોટા ભાગના લોકો કારેલાના ફાયદા વિશે જાણતા હોય છે. કારેલામાં વિટામિન એ, વિટામિન સી, જસત અને ફોલેટ વગેરેથી સમૃદ્ધ હોય છે, તે ડાયાબિટીઝવાળા લોકો માટે પણ ફાયદાકારક હોય છે. ડાયાબિટીઝના દર્દી માટે કારેલા એ રામબાણ ઈલાજ છે.
જે બ્લડ સુગરને સરળતાથી નિયંત્રણમાં રાખવામાં મદદ કરે છે. લોકો કારેલાનો ઉપયોગ કરે છે, પરંતુ તેના બીજ ફેંકી દે છે. જ્યારે કારેલાનો સાચો ઉપયોગ એ છે કે તેનો સંપૂર્ણ દાણા સાથે ઉપયોગ કરવો જોઈએ, જેથી તેના તમામ ગુણધર્મો સાથે સાથે બીજનો પણ ફાયદો મળે. ઉપરાંત, કડવા કારેલાની જેમ તેના દાણાના પણ ફાયદા છે.
જ્યારે કારેલાને તેના બીજ સાથે ખાવામાં આવે છે, ત્યારે તે શરીરમાં એક પ્રકારનો રફેઝ તરીકે કામ કરે છે, જે આપણું ચયાપચય સખત બનાવે છે. તેને કારણે, આપણી ચયાપચય યોગ્ય બને છે અને શરીરનું પાચન કાર્ય યોગ્ય રીતે કાર્ય કરે છે. જેના કારણે ડાયાબિટીઝમાં કબજિયાતની સમસ્યા ઓછી થાય છે.
દરરોજ એક ગ્લાસ કારેલાનું જ્યુસ પીવાથી સ્વાદુપિંડનું કેન્સર ઉત્પન્ન કરવાવાળી કોશિકાઓનો નાશ થાય છે. આવું એટલા માટે થાય છે કારણ કે કારેલામાં હાજર એન્ટી-કેન્સર ઘટકો સ્વાદુપિંડના કેન્સર ઉત્પન્ન કરવાવાળી કોશિકાઓમાં ગ્લુકોઝનું પાચન રોકી દે છે જેનાથી આ કોશિકાઓની શક્તિ નષ્ટ થઇ જાય છે.
ઇન્સ્યુલિનના અભાવને લીધે, શરીર ખાંડને પચાવવામાં સક્ષમ નથી, જે શુગરની માત્રામાં વધારો કરે છે અને તે લોહીમાં ભળીને આખા શરીરમાં ફરવાનું શરૂ કરે છે. કારેલા આ પ્રક્રિયાને સુધારે છે. ખરેખર, ડાયાબિટીઝમાં કારેલા ના બીજનું સેવન કરવાથી, તે શરીરમાં બ્લડ શુગર ઘટાડવામાં મદદ કરે છે.
આવું એટલા માટે છે કે કારેલામા ઇન્સ્યુલિન જેવા ગુણધર્મો હોય છે, જે ઉર્જા માટે કોષોમાં ગ્લુકોઝ લાવવામાં મદદ કરે છે. તેના બીજ પાચક શક્તિને સુધારીને ઇન્સ્યુલિનના પ્રકાશનમાં વધારો કરે છે, જે કોષોને ગ્લુકોઝનો ઉપયોગ કરવામાં અને યકૃત, સ્નાયુઓ અને ચરબીમાં સ્થાનાંતરિત કરવામાં મદદ કરે છે.
કારેલાનું જ્યુસ નિયમિતપણે પીવાથી આંખોની સમસ્યાઓથી પણ રક્ષા મેળવી શકાય છે. તેમાં બીટા કેરોટીન અને વિટામિન ઈ હોય છે જે આંખોની રોશની વધારવામાં મદદ કરે છે. આ સિવાય તેમાં ઉપસ્થિત વિટામિન સી અને એન્ટીઓક્સિડન્ટ ઓક્સીડેટિવ સ્ટ્રેસના કારણે થયેલા આંખો ના ડેમેજથી બચાવે છે.
ડાયાબિટીઝના દર્દીમાં કોલેસ્ટરોલનું પ્રમાણ વધવાથી હ્રદયરોગનું જોખમ વધે છે. ખરેખર, કોલેસ્ટેરોલનું ઉચ્ચ સ્તર ધમનીઓમાં ચરબીયુક્ત તકતીનું નિર્માણનું કારણ બની શકે છે, જેનાથી હૃદયમાં લોહીને પમ્પ કરવામાં મુશ્કેલી થાય છે. કારેલા ના દાણા એલડીએલ એટલે કે ખરાબ કોલેસ્ટરોલ અને ટ્રાઇગ્લાઇસેરાઇડ્સનું સ્તર ઘટાડે છે અને સારા કોલેસ્ટ્રોલનું સ્તર વધારે છે.
પથરીથી પીડાતા દર્દીઓ માટે કારેલાનો રસ અને કારેલાનું શાક ખાવાથી આરામ મળે છે. કારેલા ખાવાથી પથરી ધીમે-ધીમે બહાર નીકળી જાય છે. 20 ગ્રામ કારેલા ના રસ માં મધ ભેગું કરી પીવાથી પેશાબ વાટે પથરી બહાર નીકળી જાય છે. કારેલાના પાંદડાના 50 મીલીલીટર રસમાં હિંગ મેળવીને પીવાથી છુટથી પેશાબ આવે છે.
કારેલામાં એન્ટી માઇક્રોબિયલ અને એન્ટી બેક્ટેરિયલ પ્રોપર્ટિઝ હોય છે. જેથી ચહેરા પર ખીલ થતાં નથી અને ત્વચા ચમકદાર બની જાય છે. દરરોજ એક ગ્લાસ કારેલાનું જ્યુસ પીવાથી લીવર મજબૂત થાય છે, અને પોલિયોથી બચી શકાય છે. તે લીવરને ડિટોક્સિફાઈ પણ કરે છે જેનાથી એ સારી રીતે કામ કરીને બીજી બીમારીથી રક્ષણ આપે છે.
કારેલાને તેના બીજની સાથે ખાવાથી વજનને સંતુલિત કરવામાં મદદ કરે છે. આ બીજ રફેઝ છે, જે સરળતાથી પચશે નહીં અને શરીરમાં વેસ્ટને સરળતાથી દૂર કરીને વજનને સંતુલિત કરવામાં મદદ કરે છે. કારેલાના ટુકડા કરી તેને મિક્સરમાં ક્રશ કરી રાતે સુવાના સમયે હાથ-પગમાં લગાડવાથી ત્વચાના રોગથી બચી શકાય છે. ધાધર, ખુજલી, ખાજ, સિયોરોસીસ જેવા ત્વચાના રોગમાં કારેલાના રસમાં લીંબુનો રસ મેળવી પીવાથી ફાયદો થાય છે.
જો પાચન યોગ્ય છે, તો તે રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત બનાવશે. આ ઉપરાંત, કારેલામા સારી માત્રામાં આયર્ન, મેગ્નેશિયમ, પોટેશિયમ, વિટામિન સી અને ફાઇબર હોય છે, જે રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવા માટે ખૂબ જરૂરી હોય છે. કોઈને ભૂખ ન લાગતી હોય અથવા ઓછી લાગતી હોય તો કારેલાનું સેવન ફાયદાકારક નીવડે છે.
મનુષ્યને ભૂખ ન લાગવાથી શરીરને પૂરું પોષણ નથી મળતું. શરીરને પૂરતું પોષણ ન મળવાથી તેની અસર સ્વાસ્થ્ય પર પડે છે. તેથી દરરોજ કારેલાના જ્યૂસનું સેવન કરવાથી અથવા શાક ખાવાથી પાચન ક્રિયા સારી બને છે. અને ભૂખમાં પણ વધારો થાય છે.