મધ એ પ્રકૃતિનો અમૂલ્ય વરદાન છે. મધમાખીઓ તેમની મહેનત દ્વારા મધપૂડોમાં ફૂલોની મીઠાશ એકત્રિત કરે છે. અને તેને જ મધ કહેવામાં આવે છે. મધ કિડનીના પત્થરો તોડે છે, જૂની લાળ દૂર કરે છે, શરીરને શુદ્ધ કરે છે, સ્ત્રીઓને સ્થિર માસિક સ્રાવ મુક્ત કરે છે
દૂધમાં વધારો કરે છે. મધ હળવા હોય છે, પેટમાં પ્રવેશ્યા પછી તરત પચાય છે અને લોહીમાં ભળી જાય છે અને શરીરમાં શક્તિ આપે છે.
જેમ કે આંતરિક તાવ (ટાઇફોઇડ), બ્રોન્કોપ્યુનિમોનિયા વગેરે, મધ સાથે ઘણા રોગોના જંતુઓ નાબૂદ થાય છે. જો કોઈ વ્યક્તિની ત્વચા પીળી હોય તો તે લોહીમાં આયર્નની ઉણપને કારણે છે. હનીમાં આયર્નની માત્રા વધારે છે.
સવાર અને સાંજ જમ્યા પછી લીંબુના રસ માં મધ મેળવી અથવા દૂધમાં મધ મેળવીને પીવાથી ફાયદો થાય છે. મઘ માં ૫૦ ટકા ગ્લુકોઝ, ફ્ર્યુટોઝ 37 ટકા, સુક્રોઝ ૨૦ ટકા, માલટોઝ ૨૦ ટકા અને તેથી વધુ ડિક્સ્ટ્રિન્સ, ગમ, મોનોમ હરિતદ્રવ્ય અને સુગંધ હોય છે. ત્યાં વિટામિન ‘એ’, ‘બી 6’, ‘બી 12’ અને થોડી માત્રામાં વિટામિન ‘સી’ પણ છે.
મધ ખાવામાં તે મધુર છે. તેમાં શરીર માટે જરૂરી ખનિજો છે. મેંગેનીઝ, આયર્ન, કોપર, સિલિકા, પોટેશિયમ, કેલ્શિયમ, ફોસ્ફરસ, આયોડિન, સલ્ફર, કેરોટીન અને એન્ટિસેપ્ટિક તત્વો વગેરે.
મધ સાથે મૂળા ખાવાથી શરીરમાં ઝેર રચાય છે. તે શરીરના ભાગોને નુકસાનનું જોખમ વધારે છે. ચા અથવા કોફી સાથે મધનો ઉપયોગ કરવાથી શરીરના તાપમાનમાં વધારો થાય છે. તેનાથી ગભરાટ અને તણાવ વધે છે.
માંસ અને માછલી સાથે મધ ખાવાથી ઝેર બનાવવામાં આવે છે. આનાથી શરીર પર ખરાબ અસર પડે છે. સમાન પ્રમાણમાં દૂધ અને મધ ન પીવો. આ બંનેમાં હાજર તત્વો ઝેર બની જાય છે.
ઘી અને મધ સમાન પ્રમાણમાં ન ખાઓ. તેનાથી શરીરમાં ઝેરનું જોખમ વધી જાય છે. બટર અને મધ સમાન પ્રમાણમાં ન લો. આને કારણે શરીરમાં ઝેર ફેલાવાનું જોખમ રહેલું છે.
કોઈ પણ તેલ સાથે મધ ન લો. આ શરીરના આંતરિક ભાગોને અસર કરે છે. મધ ગરમ છે. જો તેને ગરમ ખોરાક સાથે ખાવ છો, તો ત્યાં છૂટક ગતિ સહિતની સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ ઘણી હોઈ શકે છે.
કેટલાક બાળકો રાત્રે પથારી માં જ પેશાબ કરી જાય છે. તે એક રોગ છે. સુતા પહેલા રાત્રે મધનું સેવન કરવાથી બાળકની નિંદ્રામાં પેશાબ નો રોગ મટે છે.
એક ચમચી શુદ્ધ મધ નરમ પાણીમાં મેળવી પીવાથી પેટના દુખાવામાં રાહત મળે છે.એક ચપટી સુકા આદુને થોડું મધ સાથે મેળવીને ચાટવાથી ફાયદો થાય છે. બે તુલસીના પાન વાળી લો. પછી આ ચટણીને અડધી ચમચી મધ સાથે લો.
રાત્રે સૂતી વખતે એક ગ્લાસ હળવા પાણીમાં એક ચમચી મધ પીવો. તેનો ઉપયોગ કરવાથી સવારે પેટ સાફ થઈ જાય છે. આ બધી વસ્તુઓને સૂકી આદુ, કાળા મરી, પીપલ, ખારા મીઠું સાથે મેળવીને એક પાવડર બનાવો. આ ચુર્ણની અડધી ચપટી લો અને તેનો ઉપયોગ સવારે, બપોરે અને સાંજે એક ચમચી મધ સાથે કરો.
અડધો ચમચી મધ અને એક ચમચી દેશી ઘી માથા પર લગાવવું જોઈએ. શુદ્ધ મધ માથા પર લગાવવું જોઈએ. માથાનો દુખાવો કોઈ સમય માં અદૃશ્ય થઈ જશે.
જો શરદી, ગરમી અથવા પાચનની સમસ્યાને લીધે માથાનો દુખાવો થાય છે, તો મધને લીંબુના રસ સાથે મેળવીને કપાળ પર લગાવવું જોઈએ. કાગળના ટુકડા પર મધ અને ચૂનો ભેળવીને અને કપાળના ભાગ પર જ્યાં દુખાવો થાય છે ત્યાં મૂકીને માથાનો દુખાવો દૂર થાય છે. ભોજન સાથે મધ મેળવીને માથાનો દુખાવો દૂર થાય છે.
એક ગ્રામ ગુચ્છોનો રસ અને અડધો ચમચી મધ મિક્સ કરો. ત્યારબાદ તેને સફાય થી રોજ આંખોમાં લગાવો. તે આંખોમાં ખંજવાળ, દુખાવો, મોતિયા અને અન્ય તમામ રોગો માટે ઉપયોગી છે.
ચાર ગ્રામ ગિલોયના રસમાં બે ગ્રામ મધ મેળવીને. તેને આંખોમાં લગાવો. તે આંખોના તમામ રોગોમાં ફાયદાકારક રહેશે. દરરોજ સવારે તાજા પાણીથી, આંખોને પાણીના સ્પ્લેશ થી ધોવા જોઈએ. આ પછી લીમડાના રસના બે ટીપાં અને મધના ચાર ટીપા આંખોમાં લગાવવા જોઈએ. શુદ્ધ મધ સાથે કડવો તેલથી બનેલું મસ્કરા આંખોમાં લગાવવું જોઈએ.