હાડકાની વૃદ્ધિને અંગ્રેજીમાં ઓસ્ટિઓફાઇટ્સ પણ કહેવામાં આવે છે. હાડકાં જે બાજુથી વધે છે, તે બાજુએ એક બહાર નીકળેલો ભાગ દેખાય છે. જ્યાં બે હાડકાં મળે છે ત્યાં ઘણીવાર હાડકાં બહાર આવે છે.
હાડકા શરીરના ઘણા ભાગોમાં વિકાસ કરી શકે છે, જેમ કે હાથ, ખભા, ગરદન, કરોડરજજુ, હિપ, ઘૂંટણ, પગ, રાહ વગેરે. મોટાભાગના હાડકાની વૃદ્ધિ કોઈ સમસ્યા નથી, પરંતુ જો તે અન્ય હાડકાં સાથે ઘસવામાં આવે છે અથવા ચેતા પર દબાણ લાવે છે, તે હાડકામાં દુખાવો અને જડતાનો અનુભવ કરી શકાય છે.
જ્યારે કોઈ અન્ય હાડકાને લગતી સમસ્યાની તપાસ માટે એક્સ-રે કરો ત્યારે વિસ્તૃત હાડકાંની સમસ્યાઓનું કારણ બને છે જ્યારે તે નસો, “કંડરા” (સ્નાયુઓને હાડકામાં જોડતા પેશી) અથવા શરીરની અન્ય રચનાઓ પર દબાણ લાવે છે.
હાડકાનો વિસ્તૃત ભાગ ઘણી વખત તૂટી જાય છે અને સંયુક્ત સ્તરમાં ફસાઈ જાય છે. આને “ઢીલું શરીર” કહેવામાં આવે છે. આ સંયુક્ત જડતાનું કારણ બની શકે છે, આ અસરગ્રસ્ત સંયુક્તને ખસેડવાનું મુશ્કેલ બની શકે છે.
કંડરા અથવા સાંધામાં થતી ઇજાના પરિણામે વારંવાર હાડકાની વૃદ્ધિ થાય છે. જ્યારે શરીરને લાગે છે કે હાડકાને નુકસાન થયું છે, ત્યારે શરીરના હાડકાં વધે છે તે સ્થાને હાડકને જોડવાનો પ્રયાસ કરે છે.
સંધિવાથી થતા નુકસાન હાડકાંમાં વધારો કરે છે. કરોડરજ્જુના ડિસ્કથી વૃદ્ધત્વની સમસ્યા થવા લાગે છે. અસ્થિવા, સંધિવા, લ્યુપસ અને સંધિવા પણ સાંધાને નુકસાન પહોંચાડે છે. હાડકાંને સુરક્ષિત રાખવા માટે કેલ્શિયમ અને વિટામિન ડીથી ભરપૂર આહાર લેવો જોઈએ.
કસરત એ સાંધાના તેમજ હાડકાંના દુખાવમાં ઉત્તમ ઉપાય છે. સામાન્ય હળવો વ્યાયામ કરવાથી સાંધાની ગતિશીલતામાં વધારો થાય છે અને દુખાવો ઓછો થાય છે. કસરત કરવાથી સ્નાયુઓ પણ લવચીક બને છે અને શરીર સુડોળ બને છે.
સાંધા ગમે તે હોય શકે પગના, ઘૂંટીના, કોણીના, ઘૂંટણના ખાંભાના, કાંડાના જે પણ દુઃખાવા હોય એના માટે ખુબ સરસ ઉપાય છે, માલ કાંગણીના બીજનું ચૂર્ણ 2 થી 3 ગ્રામ, માલકાંગણીના બીજાનું ચૂર્ણ કરી, દૂધ ગરમ કરી તેમાં સાકાર નાખવાની પછી તેમાં એક ચમચી ચોખ્ખું ઘી નાખી દેવાનું, આ માલ કાંગણીનું જે ચૂર્ણ છે એ મોઢામાં ફાકી જવાનું છે, 2 થી 3 ગ્રામ ચૂર્ણ ફાકવાનું છે. અને ઉપર દૂધ પી જવું.
હાડકાં મજબૂત રાખવા માટે કસરતો, જેમ કે ચાલવું અથવા સીડી ચડવું, વગેરે કસરતોને નિયમિત કરો. શરીરનું વજન સંતુલિત રાખવું. સંધિવાની વહેલી સારવાર કરીને, હાડકાના વિકાસને પ્રોત્સાહન આપતા નુકસાનને ટાળી શકાય છે.
સંધિવા સમસ્યાઓ સંયુક્ત સમસ્યાઓમાં નિષ્ણાત. ઓર્થોપેડિક ડોકટરો “મસ્ક્યુલોસ્કેલેટલ સિસ્ટમ” માં નિષ્ણાત છે. કોઈપણ એમ્બોલિઝમની તપાસ માટે ડોક્ટર સંયુક્ત હાડકાંને તપાસે છે. આ વિસ્તૃત હાડકાને યોગ્ય રીતે જોવા માટે ડોક્ટર એક્સ-રે કરવાનું પણ કહે છે.
પીડાને દૂર કરવા અને બળતરાને ઘટાડવા માટે, આ ઓવર-ધ-કાઉન્ટર પીડાને રાહત આપતી દવાઓને, અજમાવી શકાય છે. આ આડઅસરો પેદા કરી શકે છે, ખાસ કરીને જો આ દવાઓ મોટા ડોઝમાં અથવા લાંબા સમય સુધી લેશો તો તે નુકશાન કરી શકે છે.
હાડકાની વૃદ્ધિ માટેની અન્ય સારવારમાં શામેલ છે: આરામ, બળતરા અને સાંધાનો દુખાવો ઘટાડવા માટે સ્ટીરોઇડ ઇન્જેક્શન, સાંધા સુધારવા અને પ્રવૃત્તિ વધારવા માટે શારીરિક ઉપચાર, જો આ ઉપચારો કામ ન કરે અથવા હાડકાની વૃદ્ધિને લીધે કોઈ પણ પ્રકારની પ્રવૃત્તિ કરવામાં મુશ્કેલી પડે છે, તો પછી હાડકાના વિસ્તૃત ભાગને દૂર કરવા માટે શસ્ત્રક્રિયાની જરૂર પડી શકે છે.
મિત્રો, આવીજ સ્વાસ્થ્ય અને આયુર્વેદ ઉપચાર વિશે માહિતી મેળવવા માટે નીચેનું લાઇક બટન દબાવી લાઈક કરો જેથી દરેક જીવન જરૂરી અને કામ ની માહિતી તમને દરરોજ મળી શકે છે, તમારો દિવસ સારો જાય, આભાર.